Vergi Kaçakçılığı Suçlarında Etkin Pişmanlık Uygulamasının Değerlendirilmesi

2022 senesinde çıkartılan 7394 sayılı kanunla2 VUK’ta yapılan değişiklikle vergi kaçakçılığı suçları yönünden etkin pişmanlık kurumu düzenlenmiştir. Etkin pişmanlık davranışı olarak ise verginin ziyaa uğratıldığının tespit edilmesine bağlı olarak tarh edilen verginin, gecikme faizi ve gecikme zammının tamamı ile kesilen cezaların yarısı ve buna isabet eden gecikme zammının ödenmesi belirlenmiştir. Tarh edilen vergi ve buna bağlı cezanın bulunmadığı haller yönünden ise failin herhangi bir aktif ve iradi davranışı olmaksızın cezada indirim yapılacağı düzenlenmiştir. İndirim oranı ödemenin soruşturma evresinde yapılması durumunda yarı oranında, kovuşturma evresinde hükmün verilmesine kadar yapılmasında ise üçte bir oranında uygulanacaktır.

1998 senesinde çıkartılan 4369 sayılı kanunla3 vergi kaçakçılığı suçlarından vergi kaybı unsuru çıkartılmış ve bu suçlar tehlike suçu halini almıştır. Suçun unsurlarında değişiklik yapan açık bir düzenleme bulunmamasına rağmen, etkin pişmanlığa ilişkin yapılan değişiklerle artık suçun temel halinden ceza verebilmek için vergi kaybı sonucunun gerçekleşmesi bir zorunluluk haline gelmiştir. Ayrıca etkin pişmanlıktan faydalanabilmek için suçun unsuru olmadığı halde vergi ziyaına ilişkin zararın telafisi ve idari cezanın bir kısmının ödenmesi aranmıştır.

Bu doğrultuda çalışmanın amacı; getirilen etkin pişmanlık kurumunu analiz etmek, uygulaması noktasında değerlendirmelerde bulunmak, çıkabilecek sorunları tespit etmek ve bu sorunların çözümüne yönelik önerilerde bulunmaktır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi tercih edilmiş olup; literatür taraması yapılarak, yargı kararlarından da faydalanılmıştır.