Türk Hukukunda Kısmi Süreli Çalışanların Genel Sağlık Sigortası ve İşsizlik Sigortasından Yararlanmaları

Türk Hukukunda kısmi süreli çalışma 4857 sayılı İş Kanunu'nda; işçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumundaki çalışma olarak tanımlanmıştır. Türkiye'de sosyal sigortalar ve sağlık sigortasına ilişkin temel düzenleme 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, işsizlik sigortasına ilişkin temel düzenleme ise 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu'dur. Kısmi süreli çalışanlar da tam süreli çalışanlar gibi 5510 ve 4447 sayılı Kanun kapsamında sigortalı sayılmaktadırlar. Çalışmanın amacı, kısmi süreli çalışanların genel sağlık sigortası ve işsizlik sigortasından yararlanmalarını incelemektir. Bu doğrultuda bilimsel kaynaklar, yargı kararları, öğreti görüşleri ve ilgili mevzuat incelenmiş ve her iki sigorta koluna ilişkin olarak gerçekleştirilen uygulamalardan yararlanılmıştır. Çalışma sonucunda, kısmi süreli çalışanların her iki Kanun kapsamında sunulan haklardan yararlanma konusunda birtakım zorluklar yaşadıkları tespit edilmiştir.

Kısmi süreli çalışanların genel sağlık sigortası ve işsizlik sigortasından yararlanmadaki yaşadıkları zorluğun temel nedeni her iki Kanun'un tam süreli çalışma esas alınarak hazırlanmasıdır. Genel sağlık sigortası ve işsizlik sigortası kapsamında sunulan haklardan yararlanmak için genel olarak sigortalıların belirli bir prim gün sayısına sahip olmaları gerekmektedir. Oysa, kısmi süreli çalışanların sigorta prim günleri tam süreli çalışanlardan farklı olarak saatlik hesaba göre yapıldığı için her iki sigorta edimlerinden yararlanmak için gerekli prim günleri çoğu zaman yeterli olmamaktadır.

Diğer taraftan, 5510 sayılı Kanun'da bazı kısmi süreli çalışanların sigortalılıkları özel olarak düzenlenmiştir. Bu çalışanların sigortalılıkları genel olarak hizmet sözleşmesi ile çalışan kısmi süreli çalışanlara ilişkin düzenlemelerden birtakım farklılıklar göstermektedir. Söz konusu düzenlemeler nedeniyle bazı kısmi süreli çalışanlar genel sağlık sigortası ve işsizlik sigortasından ancak sigorta primlerini kendileri ödeyerek yararlanabilmektedir.