Türk Ceza Hukukunda Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Aşılması

Ceza hukukunda hukuka uygunluk nedenlerinin fiili suç olmaktan çıkarması veya mazeret nedenlerinin kusur isnadını tamamen veya kısmen engellemesi, failin ilgili nedenlerin sınırları içerisinde davranması ile mümkündür. Kanunun her bir neden için ayrı ayrı çizdiği bu sınırların aşılması halinde ise kural olarak fail ilgili nedenden ya hiç yararlanamaz, ya da yararlanması son derece kısıtlı bir ölçüde mümkün olur. İşte TCK md. 27, bu kurala belirli hallere mahsus olmak üzere ve belirli şartlarla istisna getirmiştir. Maddenin ilk fıkrası ‘ceza sorumluluğunu kaldıran nedenlerde’ taksirle, ikinci fıkrası ise meşru savunmada heyecan, korku veya telaşa dayalı olarak sınırın aşılması hallerini düzenlemektedir.

Bu çalışma, TCK md. 27 hükümlerinin hukuki niteliklerinin ve buna bağlı olarak uygulanma şartlarının tayin edilmesi amacıyla yapılmıştır. Tezin hazırlık sürecinde Türk ve karşılaştırmalı ceza hukuku alanında kaleme alınmış pek çok makale, tez, monografi ve diğer bilimsel eserlerden yararlanılmıştır. Keza sınırın aşılmasına dair normatif kaynaklar olarak, mülga ve meri ceza kanunları ve bunların hazırlık aşamasına ilişkin raporlar, görüş ve tebliğler ile şerhler incelenmiş, yine mehaz kanunların orijinal metinleriyle beraber yorumlu şerhlerine başvurulmuştur. Ceza hukuku uygulamasında sınırın aşılmasının nasıl ele alındığını tespit için, Türk Yargıtayı ve Alman Federal Yüksek Mahkemesi içtihatları taranmıştır. Tüm bunlardan edinilen bilgiler, Türk ceza hukukunda ağırlıklı olarak benimsenmiş normatif kusur teorisi ekseninde, karşılaştırmalı olarak ve öğretideki tartışmalı görüşlerden de yararlanarak değerlendirilmiş ve ana konu çerçevesinde çözülmesi gereken her bir soruya yanıt aranmıştır. Bunun akabinde şahsi kanaat izah edilerek çözüm önerileri sunulmuştur.