Sosyal Medya ve Ceza Hukuku

Bireylerin hem “yayıncı” hem de “yayından faydalanan (okur, dinleyici vs.)” olarak bir internet platformu bünyesinde söz, yazı, resim, video vb. ürünlerle bilgi, haber ve düşünce alışverişi yapabilmelerine olanak sağlayan sosyal ağlar, bütün insanları kitle iletişiminin etkin bir süjesi haline getirerek sağladığı sayısız faydanın yanında, tabiatıyla birçok hukuki uyuşmazlığa ve suça da sahne olmaktadır. Bugün itibarıyla ülkemizde adli makamlar tarafından işlem konusu yapılan eylemlerin önemli bir kısmı internet (ve özelde sosyal medya) iletişimi kapsamında vücut bulmaktadır. Hiçbir otorite tarafından külliyen kontrol altına alınamayan internet iletişimi kapsamında gerçekleşen eylemleri hukuka uygun delillerle teyit etmek ve yine faillerin kimliklerini doğru tespit edebilmek, sistemin yapısı gereği hayli zordur. Bir de kullanıcılara yer ve erişim sağlayan firmaların farklı ülkelerde bulunması, uluslararası istinabe taleplerinin muhtelif sebeplerle karşılanmaması yahut çok geç karşılanması sebebiyle, adli makamların suç ve suçluyla mücadelesi iyiden iyiye zorlaşmaktadır. Bu şartlar altında delil temini, fail tespiti vb. adli işlemleri etkin ve hızlı biçimde yerine getirebilmek, internet (ve sosyal medya) sisteminin teknik ve hukuki altyapısına dair doğru bilgi sahibi olmayı zorunlu kılmaktadır. Uygulamada sosyal medya suçlarına ilişkin devreye sokulan yanlış araştırma ve delil toplama faaliyetlerine bağlı olarak önemli ölçüde zaman kaybı ve hak ihlali yaşandığı, birçok failin bulunamaması sebebiyle suçların cezasız kaldığı, tüm bu sorunların da yargıya duyulan güveni sarstığı bir gerçektir. Elinizdeki eser, bu olumsuzlukların bertaraf edilmesine katkı sunmak amacıyla kaleme alınmıştır. Bu amaçla eserde, sosyal medya süjeleri ve adli açıdan doğru bilinmesi önemli olan teknik kavramlar açıklanmış, ulusal ve uluslararası hukuki kaynaklar ile yargısal içtihatlardan süzdüğümüz prensipler ışığında doğru fail tespiti ve delil temini için yapılması gereken işlemler ele alınmış, eylemlerin vasıflandırılması ve karar aşamasında dikkate alınması gereken hukuki ölçütler ortaya konulmuş, özetle sosyal medya suçlarına ilişkin soruşturmaların başlangıcından hükmün verildiği ana kadar adli sürecin hukuka uygun ve etkin ilerlemesini sağlayacak tüm hususlara değinilmeye gayret edilmiştir. Eser, uygulamada hem hâkim ve savcıların hem de avukatların maksimum düzeyde fayda sağlamalarını önemseyen bir bakış açısı doğrultusunda hazırlanmış, ilgili duyulan bir konuya, yoruma ya da yüksek yargı içtihadına hızla ulaşmayı mümkün kılmak için de metnin soru-cevap usulüyle düzenlenmesi tercih edilmiştir. Son bölümde de hâkimlerimiz, Cumhuriyet savcılarımız ve avukatlarımıza pratik fayda sağlayacağını düşündüğümüz örnek belgelere yer verilmiştir.