Devlet, bireyin
hem maddi bütünlüğünü hem manevi bütünlüğünü korur ve gözetir.
Suç teşkil edebilecek herhangi bir fiille karşı karşıya
kalmış her birey,
hakkının korunmasını ve bu saldırıya
son verilerek failin cezalandırılmasını devletin yetkili makamlarından isteme hakkına sahiptir. Bu noktada ceza muhakemesi, bireylerin haklarını ihlal etmeden var olan şüpheyi yenerek
maddi gerçeğe ulaşmayı amaçlamaktadır. Her birey hakkındaki suçlamalara karşı koyabilmek ve savunma
yapabilmek hakkına
sahiptir. Sanığın ceza muhakemesinde en önemli hakkı, savunma hakkıdır. Savunma hakkı sanık için, adil bir yargılamanın yapılabilmesinin ve savunma
araçlarının etkin bir şekilde
kullanabilmesinin teminatını oluşturmaktadır.
Ceza muhakemesinin özü ve maddi gerçeğin
ortaya çıkarıldığı yer olan duruşma, sanığın savunmasını yaparak meramını anlattığı ve muhakeme
ilkelerinin uygulanmasına imkân verildiği aşamadır.
İddiaların ve savunmaların bir bütün olarak değerlendirildiği, delillerin tüm yönleriyle tartışıldığı ve sanık hakkında bir hükmün
verildiği duruşma ortamı, ceza muhakemesi için bütünün vazgeçilmez parçasıdır. Amacı maddi gerçeğe
ulaşmak olan ceza muhakemesi, sanığın hazır bulunduğu her an maddi gerçeğe daha fazla yaklaşmaktadır. Bu açıdan muhakemenin bir kuralı ve şartı sanığın
duruşmada hazır bulundurulmasıdır. Duruşmada hazır bulunmak sanık açısından hak iken aynı zamanda
ceza muhakemesinin amacı bakımından sanık için bir yükümlülüktür. Sanık için tanınan bu hak kimi zaman sanığa erişilemediğinden kimi zaman ise sanığın bu hakkı kötüye kullanmasından ötürü suistimal edilmektedir. Muhakemenin sürüncemede kalması,
şüphenin giderilememesi
ve maddi gerçeğe ulaşılamaması toplum nezdindeki yargıya güveni sarsabilecek sonuçları beraberinde getirebilir. Bu açıdan
sanığın yokluğunda duruşmanın icrasına, istisnai hallerde ve savunma
hakkına azami özen gösterilmek suretiyle müsaade edilmiştir. Var olan durum ve düzenlemeler ışığında ceza muhakemesinde, sanığın duruşmada hazır bulunmasının önemine ve bu durumun
muhakeme faaliyetinin seyrine
etkisi aktarılmaya çalışılmıştır.