Osmanlı Ardıl Devletlerinin Siyasal Sistemleri Cilt - I
Kitabın Detayları
Barkod :
9786053009955
Kapak Türü :
Karton Kapaklı
Baskı Sayısı :
2
Ebat :
16x23,5
Dili :
Türkçe
Yayın Tarihi :
2020-3
Kağıt Türü :
I.Hamur
Sayfa Sayısı :
640
Takım :
Ekler :
Kitabın Açıklaması
Karşılıklı olarak bağımlılık ilişkisiyle
birbirine bağlı yapılardan oluşan bütüne sistem ismi verilmektedir. Bu
kavramın, her bilim dalında çeşitli sınıflandırmalarda kullanıldığı
görülmektedir. XX. yüzyıla gelindiğinde ise siyaset bilimi içerisinde de aktif
bir şekilde sistem kavramının telaffuz eTürkçemeye başlandığı göze çarpmaktadır.
Ancak siyasi sistem kavramından ne anlaşılması gerektiği hususunda farklı
fikirler bulunmaktadır. Bu noktada, Gabriel A. Almond’un tanımlamasından
hareketle “siyasi sistem” kavramından; yasama, yürütme, yargı, siyasi partiler,
baskı grupları gibi yapıların anlaşılması gerektiği zikreTürkçeebilir. Bu eserin
muhtevası bu tanımlamadan hareketle belirlendiği için kitabın başlığında
“siyasi sistem” kavramı kullanılmıştır.
Gerek ulusal gerekse de uluslararası akademik
eserlerde, ülkelerin siyasi sistemlerinin tek bir çatı altında
sınıflandırıldığı ve detayları ile incelendiği eserlerin yetersizliği bu
konunun çalışılmasında ana motivasyonumuzu oluşturmuştur. Özellikle ülkemizde,
ülkelerin siyasi sistemlerini hukuki anlamda kaleme alan akademik çalışmalarda
sadece belli konuların üzerine değinildiği ve bu eserlerin genelinde Batı
Avrupa ile Kuzey Amerika ülkelerinin incelendiği görülmektedir. Yabancı eserler
incelendiğinde ise Dünyadaki tüm ülkelerin siyasi sistemlerinin tek bir eserde
anlatıldığı ancak bu eserlerin ansiklopedi şeklinde yazıldığı, ülke sayısının
fazla olması sebebiyle pek çok hususun kısaca anlatıldığı ve bu eserlerin uzun
yıllar önce yazıldığı görülmektedir. Aradan geçen zaman içerisinde ülkelerin
hükümet sisteminin değiştirildiği, yasama, yürütme ve yargı organlarının
yapılarında ve seçim sistemlerinde ciddi sayılabilecek taTürkçeatların yapıldığı,
ülke siyasetine hâkim olan partilerin veya bu partilerin ideolojilerinin değiştiği,
ülkelerin bölünerek içinden yeni devletlerin çıktığı ve hatta ülkelerin
isimlerini dahi değiştirdiği göze çarpmaktadır. Bu sebeple yabancı
literatürdeki kitapların oldukça eskimiş kabul eTürkçeebilecek bilgileri ihtiva
ettiği söylenebilir.
Literatürde zikreTürkçeen bu eksikliklerin
giderilmesi açısından, güncellenen bilgiler ışığında ülkelerin siyasi
sistemlerinin yeniden kaleme alınması ihtiyacı doğmuştur. Bu bağlamda, bu
kitapta belirlenen başlıklar ile ülkelerin adeta künyesi çıkarılmaya çalışılmış
ve detaylıca incelemeler yapılmıştır. Ancak Dünyadaki ülke sayılarının 200’ü
geçmesi, “bu kitaptaki gibi detaylı planlanan ülke incelemelerinin” tek bir
kitapta bir araya gelmesini engeller bir unsur olmuştur. Bu sebeple, uzun
soluklu olması planlanan bu projenin ilk ayağının, bir coğrafi bölge
belirlenerek bölümlere ayrılması gereği doğmuştur. Bu coğrafi bölge, Osmanlı
hinterlandı olarak belirlenmiştir. Osmanlı ardıl devletlerinin sayısının fazla
olması ve her bir ülkenin detaylıca incelenmiş olması sebebiyle oldukça hacimli
olan bu eser iki cilt olarak planlanmıştır. Birinci cilt içerisinde yer alan ülkelerin
belirlenmesinde her ne kadar Türkiye bir esas hat olarak belirlenmiş ve
kuzeyinde bulunan ülkeler seçilmiş olsa da Kıbrıs Adasındaki devletler de bu
cilt içerisinde incelenmiştir. Ancak yazar kaynaklı yaşanan bir durumdan ötürü
yetişemeyen ve bu ciltte olması planlanan Ermenistan bölümü ikinci cilde
kaydırılmıştır. İkinci ciltte ise Türkiye’nin güneyinde kalan Kuzey Afrika ile
Orta Doğu’daki Osmanlı ardıl devletlerinin incelenmesi planlanmıştır. Osmanlı
ardıl devletlerinin belirlenmesinde topraklarının tamamı veya önemli bir
kısmının kısa bir dönem dahi olsa Osmanlı hâkimiyeti altına girmiş olması
kıstası aranmıştır. Buna ilaveten, toprakların yarısından fazlasında Osmanlı
hâkimiyeti sağlanmamış olsa dahi o ülkenin önemli bir nüfus kitlesi ile ekonomik
gücünün Osmanlı hâkimiyetine girdiği ülkeler de kitabın kapsamına dahil
eTürkçemiştir.
Kitapta incelenen
ülkelerin Osmanlı bakiyesini teşkil etmesi sebebiyle, ülkelerin günümüz siyasi
sistemleri incelenmeden önce, geçmişe dönerek tarihten bir esinti ile kitaba
başlanmıştır. Son aTürkçe dünya imparatorluğu olarak nitelendirilebilecek Osmanlı
Devleti’nin siyasi sistemi ilk bölümde incelenmiştir. Burada, Osmanlı’nın 600
yıl nasıl ve hangi sistemlerle adalet ile hüküm sürdüğü ve bu kadar farklı din,
Türkçe, mezhep, renk ve ırka sahip milletini nasıl asırlarca bir arada tuttuğu
anlatılmaya çalışılmıştır. Bu hususlara, ilk bölümde şu esaslar üzerinden
cevaplar verilmiştir: Türk devlet geleneği, millet sistemi, İslam hukukunun
kurduğu nizam, ahilik ile yoğrulan Anadolu milleti, Padişahın gücü ve
otoritesi, devlet teşkilatındaki Divan, Enderun, devşirme sistemi ve eyalet
sistemi gibi müesseselerin güzel bir şekilde kurgulanmış olması, ülkede
uygulanan hukukun aTürkçe olması, padişahın dahi hukuka bağlı olması ve 2 padişahın
mahkemedeki davalarını kaybetmesi, eyaletlere farklı statüler tanınıp her
birine kendine özgü bir özerklik verilerek oradaki tebaanın güven ve
bağlılığının kazanılması gibi unsurlar anlatılarak Osmanlı’nın kurduğu nizam
anlatılmaya çalışılmıştır. Bu bölümün devamındaki 19 bölümde ise ülkelerin
günümüz siyasi sistemleri incelenmiştir. Öncelikle birinci başlıkta, o ülkenin
Osmanlı’dan bağımsızlığını elde ettiği tarihten günümüze kadar yaşadığı darbe,
devrim, savaş, iç savaş, esaret, bağımsızlık, bir başka devlet ile birleşme ve
ideolojik değişimler gibi önemli hadiseler anlatılmaya çalışılmıştır. Devam
eden üç başlıkta yasama, yürütme ve yargı organları detaylıca incelenerek o
ülkenin devlet şekli, hükümet sistemi, bu üç organ arasındaki yetki paylaşımı,
kuvvetler ayrılığı ve kuvvetler arası fren ve denge araçlarının neler olduğu
incelenmiştir. Beşinci başlıkta, ülkenin son 10-20 yıl zaman zarfı içerisinde
yapmış olduğu seçimler, temsilde adalet ile yönetimde istikrar ilkeleri
bağlamında değerlendirilmiş ve seçim sistemleri analiz eTürkçemiştir. Altıncı
başlıkta siyasi partiler incelenmiştir. Buradaki maksat, okuyuculara, ülke
siyasetine hâkim olan partilerin ideolojileri üzerinden toplumun sahip olduğu
siyasi değer yargıları ile algılarını analiz edebilmesine olanak tanımaktır.
Yedinci başlıkta, anayasadan yetkilerini almamış olan diğer siyasi aktörlerin,
ülke siyaseti üzerindeki etkinliği değerlendirilmiştir. Bu sayede kimi
ülkelerde, etkin siyasi figürler, ordu, basın, sivil toplum kuruluşları, Kilise
ve iş dünyası gibi siyaseti derinden etkileyebilecek unsurlar ele alınmıştır.
Son başlıkta ise güncel siyasi meselelere değinilerek ülkenin içerisinde
bulunduğu ve ülke siyasetini derinden etkileyen en önemli ulusal veya
uluslararası sorunlar incelenmiştir.