Müteselsil Borçlulukta İtiraz ve Defiler

Dar anlamda borç ilişkisinin taraflarını alacaklı ve borçlu oluşturmaktadır. Gerek Türk Borçlar Kanunu gerekse de mehaz İsviçre Borçlar Kanunu, borç ilişkisinin taraflarının birer kişiden oluştuğu varsayımına göre düzenlenmiştir. Ancak, uygulamaya bakıldığında sıklıkla alacaklı ya da borçlu tarafın veya her ikisinin birden fazla kişiden oluştuğu görülmektedir.

Çalışmamızda temel olarak borçlu tarafın birden fazla kişiden oluşması ihtimali ele alınacak olmakla birlikte, alacaklı tarafın birden fazla kişiden oluşması ihtimalini de göz önünde bulunduracağız. Zira sözleşmelerin büyük bir çoğunluğunun tam iki tarafa borç yüklediği düşünüldüğünde, müteselsil borçlular karşı edim açısından müteselsil alacaklı sıfatına sahip olabilmektedir.

Borç ilişkisinde, borçlu tarafın birden fazla kişiden oluşması hâlinde, birlikte borçluluk vardır. Çalışmamızda birlikte borçluluk türlerinden müteselsil borçluluğun olduğu durumlar ele alınacaktır. Müteselsil borçluluk, temel olarak TBK’da m. 162-168’de düzenlenmiş olup, TBK m. 155’te müteselsil borçlulukta zamanaşımının kesilmesine, TBK m. 160/II’de müteselsil borçlulukta zamanaşımından feragate ilişkin hükümlere yer verilmiştir. Ayrıca, TBK m. 61 ve 62’de, haksız fiilden doğan müteselsil sorumluluğa ilişkin iç ve dış ilişkilere ait düzenlemelere yer verilmiştir. Müteselsil borçluluğa ilişkin tüm bu düzenlemeler oluşabilecek uyuşmazlıkların bazılarına doğrudan bir çözüm üretememektedir. Bu nedenle, birçok hususun ilgili hükümler ve bireysel borçluluğun olduğu ihtimale yönelik diğer hükümler ışığında yorum yoluyla açıklığa kavuşturulması gerekmektedir. Müteselsil borçluluğa ilişkin ayrıntılı düzenlemelerin eksikliği yargı kararlarının da önemini artırmıştır. Çalışmamızda ilgili yargı kararları da incelenecektir. Ayrıca, eksik görülen hususlarda çözüm önerileri getirilmeye çalışılacaktır.