Cumhuriyet Savcısının El Kitabı + Cinayet Soruşturmaları (2 Kitap Kampanya)

Cumhuriyet Savcısının El Kitabı + Cinayet Soruşturmaları (2 Kitap Kampanya)

1. Kitap: Cumhuriyet Savcısının El Kitabı

Elinizdeki 7. baskı, “yeniden yazılmış” ve gerek fiziksel gerekse de içe-riksel olarak bambaşka bir niteliğe dönüştürülmüştür. Bu bağlamda, eserin önceki baskısına nazaran bu baskıda yapılanları ayrı ayrı belirtme ihtiyacı duyuyorum. Şöyle ki;

1) Eserde yapılan en büyük değişiklik, tek ciltten iki cilde çıkarılmasıdır. Önceki baskıda olağanüstü bir şekilde yer darlığı yaşadığım için puntoları küçültmüş, yazı tipini değiştirmiş ve sayfa sıkışıklığını artırmıştım. Buna rağmen 1700 sayfa civarında olan önceki baskıda, okurlarımdan punto kü-çüklüğüne ve dolayısıyla okuma zorluğuna dair eleştiriler almıştım. Bu ne-denle, yeni baskıyı iki cilde çıkararak eklemeyi düşündüklerimi daha rahat ekleme ve yazı puntosu ile görselini değiştirme fırsatı buldum.

2) Önceki baskı 14 bölümden oluşmaktaydı. Yeni baskıya 12 bölüm ila-ve edilerek 26 bölüme çıkarılmıştır. Yeni eklenen bölümler şunlardır:

- Cumhuriyet Başsavcılığı Teşkilâtı
- Ceza Soruşturmasına Hâkim Olan İlkeler
- Ceza Soruşturmasının Başlaması ve İfade Alınması
- Cumhuriyet Savcısının Adlî Kolluk ve Diğer Kurumlarla İlişkisi
- Soruşturma Engelleri
- Özel Ceza Yasalarındaki Bir Kısım Suçlarda Soruşturma Usulü
- Kabahat Eylemlerinde Cumhuriyet Savcısının Görev ve Yetkileri
- Olay Yeri İnceleme Usulü ile Bulgular ve Deliller Üzerinde İnceleme
- Seri Muhakeme Usulü
- Uzlaştırma Müessesesi
- Ceza Muhakemesinde Kanun Yolları
- Cumhuriyet Savcısının Özel Hukuktaki Görevleri
3) Bu eklemeler sayesinde, eser bambaşka bir niteliğe bürünmüştür. 2008 yılında ilk baskısını yaptığımız bu eserde, mesleğe yeni başlayacak olan Cumhuriyet savcısı adaylarımız ile mesleğin başındaki savcılarımızın mes-leğe adapte olmalarını sağlama amacı gütmüştüm. Eserin beşinci ve altıncı baskılarında bu amacın ötesine geçerek, meslekte kıdemi bulunan Cumhuri-yet savcılarımıza da fayda sağlayacak bir niteliğe büründürülmüştü. Eliniz-deki yedinci baskı ise, fiziksel ve içeriksel iyileştirmeler ve zenginleştirmeler nedeniyle en tecrübeli Cumhuriyet savcısının dahi faydalanacağı bir nite-liğe kavuşturulmuştur. Özellikle, her bir suç açısından toplanması gereken deliller ile yapılması gereken işlemlerin neler olduğu eksiksiz bir şekilde açıklanmaya çalışıldığından, avukatlar ve hakimler için de çok faydalı ola-cağını düşünüyorum. Bu bilgiler sayesinde, Cumhuriyet savcısının soruş-turmayı eksiksiz yapıp yapmadığı kontrol edilebilecektir. İçindekiler kısmı-na şöyle bir göz atıldığında veya içeriğine kısa bir süre bakıldığında bu du-rum net bir şekilde görülecektir.

4) Yeni baskıda tüm mevzuat (kanun, yönetmelik, genelge vs.) gözden geçirilerek güncellenmiş ve açıklamalar bu doğrultuda yenilenmiştir.

5) Esere yeni bölüm eklenmesinin yanı sıra, eserdeki önceki bölümlere dair tüm konular baştan sona yeniden ele alınmış, açıklamalar yüzde 70-80 oranında artırılmış, yüzeysel kaldığını düşündüğümüz bölümler nitelikli açıklamalar ve karar özetleriyle zenginleştirilmiştir. Önceki bölümlerle ilgili olarak, yapılan iyileştirme ve zenginleştirmelerle eserin “bambaşka bir nite-liğe” dönüştürüldüğünü vurgulamakla yetinmek isterim.

6) Önceki bölümlerde özel ceza yasalarındaki suçlara yer verilmemişti. Yeni baskıda, uygulamada sık karşılaşılan bazı önemli suçların (silah suçla-rının, kaçakçılık suçlarının, orman suçlarının vs.) soruşturma usullerine, savcılıkça yapılacak işlemlere ve yazışmalara, Yargıtay karar özetlerine, id-dianame ve takipsizlik kararı örneklerine yer verilmiştir.

7) Suçları anlattığımız bölümlere, teknolojinin gelişmesiyle birlikte uygulaması artan suçlardan olan haberleşmenin gizliliğini ihlal (TCK m. 132), kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi veya kayda alınması (TCK m. 133) ve özel hayatın gizliliğini ihlal (TCK m. 134) suçları tüm yönleriyle ilave edilmiş, soruşturmada yapılması gereken işlemler madde madde açık-lanmış, iddianame ve takipsizlik kararı örneklerine yer verilmiştir.

8) Her bir suçta ve her bir konuda yaptığımız açıklamalar en güncel karar özetleri ile desteklenmiştir. Eserde, yaklaşık 4.000 civarında Yargıtay karar özetine yer verilmiştir. Kararların öz kısımları kitaba alınmak suretiyle, mümkün mertebe birbirinden farklı çok fazla sayıda karara yer verilmiş-tir. Bu sayede, uygulamada karşılaşılan sorunlara çözüm olabilecek karara ulaşma imkânı artırılmak istenmiştir. Kararların öz kısmına yer verilmesine rağmen, kararların çoğuna küçük özetler (özetin özeti) yapılarak koyulaştı-rılmış ve okuyucuya istediği kararı rahat bulma ve kararın tamamı okunup vakit kaybedilmeden, kararları seri bir şekilde gözden geçirme imkanı sağ-lanmıştır.

9) Eser sadece içeriksel olarak değil, görsel olarak da bambaşka bir gö-rünüme kavuşturulmuştur. Önceki baskıdaki sıkışık görüntü giderilmiş, daha ferah ve okumayı cezbedici hale getirilmiştir. Yazı tipi ve puntolar değiştirilmiş ve önemli hususlara dair dikkat çekici görseller ilave edilmiştir. Yazarlık serüvenimde edindiğim tüm tecrübeleri bu esere bizzat uygulaya-rak, tüm dizgi ve dizayn işlemlerini de bizzat yaparak baskıya hazır hale getirmiş bulunmaktayım.

2. Kitap: Cinayet Soruşturmaları

Suç olgusuna ilişkin kamusal hizmetler, bilindiği gibi “önleyici” ve “adli” olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Devletin öncelikli vazifesi idare eliyle suç işlenmesini önlemek olup, bu hizmetin eksikliği ya da aksaklığı sebebiyle suç işlendiği takdirde devreye yargı girecek ve faili yakalayıp cezalandıracaktır. Makul vatandaş, devlete, suç işlendiği zaman faili yakalayıp cezalandırmasından ziyade suçu önlemesi için vergi öder. Elbette suç işlenerek bozulan toplumsal düzenin eski haline getirilmesi çok önemli olmakla birlikte, düzenin hiç bozulmaması daha da önemlidir. Devlet, bir vatandaşın öldürülmesi üzerine derhal harekete geçmeli, suçluyu bulup cezalandırmalı ve böylece hem kamu vicdanını rahatlatmalı hem de ülkede hukuksuzluğa göz yumulmayacağını göstererek suç işleme niyeti olan diğer kişileri caydırmalıdır. Ama bu yapılanların ölen vatandaşa bir faydası olmayacaktır. Devlete düşen asıl görev, vatandaşını öldürtmemektir.

Meseleye bu açıdan bakınca, yapılabilecek en mükemmel şekilde yapılmış olsa bile yargının sunduğu hizmetin -devletin hizmet sorumluluğu açısından- “kötü” ya da daha ılımlı bir ifadeyle “kötünün iyisi” olduğu sonucuna varıyoruz. İşte bu yüzden yargısal hizmetin eksiksiz ve adilane sunulması hayati önem taşımaktadır. Zira önleyici hizmetin başarısızlığı üzerine devreye girecek olan adli hizmetin de layıkıyla yerine getirilmemesi, vatandaşın devlete olan güveninin iyiden iyide sarsılmasına neden olacaktır. Bilhassa cinayet gibi kamu düzenini yüksek düzeyde bozan ve toplumun geneli tarafından her şartta reddedilen bir suça ilişkin yargısal görevin hiçbir aksaklık ve eksikliğe meydan bırakılmaksızın yapılması gerekir.

Maalesef bugün itibarıyla ülkemizde birçok faili meçhul cinayet dosyası, eksik ve hukuka aykırı ilerleyen muhakeme sürecinden dolayı arşivlerde zamanaşımı süresinin dolmasını beklemektedir. Aynı sebeplerden ötürü birçok cinayet davası da olması gereken sürede sona erememekte, sona erdiğinde de toplumun adalete yönelik beklentisini tatmin edici düzeyde karşılamamaktadır. Bu olumsuzlukları bertaraf etmenin yegâne yolu ise cinayet soruşturmalarının hızlı, etkin ve hukuka uygun biçimde yürütülerek failin doğru tespit edilmesi ve adil yargılamaya esas olacak tüm delillerin toplanmasıdır. Elinizdeki kitap da bu amaca ulaşmaya katkı sunmak üzere Cumhuriyet savcılarımız ile adli kolluk görevlilerimize faydalı bir pratik rehber kazandırmak için kaleme alınmıştır.

Kitapta, ölüm olayının ihbarından soruşturmayı sona erdiren bir karar verilene dek geçen süre zarfında delil toplama faaliyetinin eksiksiz, hukuka uygun ve tüm ihtimaller gözetilerek yürütülmesini sağlayacak yöntemler, ülkemizdeki yargısal uygulama kapsamında sık sık ortaya çıkan aksaklıkları bertaraf etmeye yönelik pratik çözümler, yol gösterici yargısal içtihatlardan oluşan bir seçki ile soruşturma işlemlerine ilişkin doğru evrak tanzimini kolaylaştıracak örnek belgeler yer almaktadır.

Güncellenmiş ikinci baskısı hukuk camiasının beğenisine sunulan kitabımızın Cumhuriyet savcılarımıza, adli kolluk görevlilerimize ve konuyla ilgilenen herkese faydalı olmasını dilerim.